ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ,ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ,ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ,ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ  ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ΤΑΞΗ  ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 

1) Να σχηματίσετε σύνθετα αρσενικά ουσιαστικά και επίθετα της  α.ε. χρησιμοποιώντας τα συνθετικά που δίνονται:

λόγος	+	γράφω	→	______________________________
μῦθος	+	λέγω	→	______________________________
οἶκος	+	δεσπότης	→	______________________________
νόμος	+	τίθημι (θε-)	→	______________________________
λίθος	+	ξέω	→	______________________________
νίκη	+	φέρω	→	______________________________
θάνατος	+	φέρω	→

2) Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της ν.ε. με α΄ συνθετικό το ουσιαστικό της α.ε. που δίνεται:

λόγος
	αυτός που γράφει λόγους:	_______________________________
	η τέχνη του λόγου:	_______________________________
	παιχνίδι με τον λόγο:	_______________________________
	η θεραπεία διαταραχών του λόγου:	_______________________________

3) Με τα συνθετικά μέρη που δίνονται να σχηματίσετε τις σύνθετες λέξεις της α.ε. που ζητούνται στην παρένθεση:

πικρός	+	χολή	_________________________	(επίθετο)
λεπτός	+	λέγω	_________________________	(επίθετο)
λευκή	+	θεά	_________________________	(κύριο όνομα)
μέγας (γεν. μεγάλ-ου)	+	πρέπω	_________________________	(επίθετο)
δώδεκα	+	μήν	_________________________	(επίθετο)

4)α) Να σχηματίσετε σύνθετα επίθετα της α.ε. με τα συνθετικά που δίνονται:
ῥίπτω (θ. μέλλ. ῥιψ-) + ἀσπίς ______________________
δοκέω, -ῶ (θ. μέλλ. δοκησ-) + σοφός ____________________
πείθω + ἡνία _________________________
ἔχω + μῦθος _________________________
μέλλω + νύμφη _________________________
β)Να αναλύσετε τις παρακάτω λέξεις στα συνθετικά τους μέρη και να δείξετε την αλλαγή του θέματος του ρήματος (ως α΄ συνθετικού), όπου συμβαίνει:  ἐχέγγυος,  Μενέλαος,  φέρελπις,  λιποσαρκής  (θ. λειπ- και λιπ-)
γ)Να βρείτε παράγωγες λέξεις από τα παρακάτω ρήματα:ἄγω, φεύγω ,κρύπτω, λείπω,πείθω
δ) Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις της α.ε. (ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα, όπου είναι δυνατόν) με τα συνθετικά που δίνονται:

σύν + τέμνω	_______________________	παρά + τείνω	_______________________
ἀνά + μορφόω, μορφῶ	_______________________	ἀπό + φεύγω	_______________________
ἀεί + κινέω, κινῶ	_______________________	ἀ- + ὁρίζω	_______________________
δυσ- + τύχη	_______________________	ἀ- + θυμός	_______________________
εὖ + γένος	_______________________	κατά + φαίνω	_______________________
ἐπί + ὅρκος	_______________________	ἀπό + λαμβάνω	_______________________
ἐκ + τρέπω	_______________________	ἀντί + δίκη	_______________________

5)α)Να σχηματίσετε σύνθετα ουσιαστικά της α.ε. με τα συνθετικά που δίνονται:

ἵππος + δρόμος	ὁ _____________________	φεύγω (θ. φυγ-) + δίκη	ὁ _____________________
ὄπισθεν + δόμος	ὁ_____________________	ῥίπτω (θ. ριψ-) + ἀσπίς	ὁ _____________________
νόμος + διδάσκαλος	ὁ_____________________	γῆ + πέδον	ὁ _____________________
πατριά + άρχή	ὁ _____________________

β)Να σχηματίσετε σύνθετα επίθετα της α.ε. με τα συνθετικά που δίνονται. Προσέξτε ιδιαίτερα τους μετασχηματισμούς των β΄ συνθετικών:

ὑπέρ + μέγεθος	ὁ _____________________	πολύ + μηχανή	ὁ _____________________
ὁμοῦ + μήτηρ (μητρ-ός)	ὁ_____________________	πρό + χείρ	ὁ_____________________
ἀ- + τόπος	ὁ_____________________	μακρός + χείρ	ὁ_____________________
μέγας (μεγάλ-ου) + γνώμη	ὁ _____________________	φίλος + ξένος	ὁ _____________________

6) Να γράψετε ομόρριζα επίθετα με τα ρήματα του πίνακα (απλά ή σύνθετα):

ρήμα	επίθετα α.ε.	επίθετα ν.ε.
ἐπιθυμέω, ἐπιθυμῶ
φαίνω
ἡγέομαι, ἡγοῦμαι
ἐργάζομαι
βούλομαι

7)Να συμπληρώσετε τον πίνακα με νεοελληνικά παράγωγα ουσιαστικά και επίθετα των ρημάτων της α.ε. που σας δίνονται:

ρήμα	ουσιαστικά	επίθετα
ὑπομένω
ἐπιμένω
ἐμμένω
ἐπιδίδωμι
στερέω, στερῶ
ἀπαλλάσσω
ἀνταλλάσσω

8) Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που δίνονται στη στήλη Α′ με τα παράγωγα ουσιαστικά τους στη στήλη Β′:

1. βόσκω	α. τιμητής
	β. παίδευσις
2. φθείρω	γ. φθορά
	δ. τίμημα
3. τιμάω, τιμῶ	ε. βοσκή
	στ.τιμητικός
4. παιδεύω	ζ. βοσκός
	η. παιδευτής

9)Να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά που να φανερώνουν όργανο ή μέσο από τα παρακάτω ρήματα:

θέλγω	→	τὸ	___________________
κομίζω	→	τὰ	___________________
φοβέω, φοβῶ	→	τὸ	___________________
πλήττω	→	τὸ	___________________
λάμπω	→	ὁ	___________________
λύω	→	τὸ	___________________
χέω	→	ἡ	χύ_________________

10)Να σχηματίσετε από τα παρακάτω ρήματα παράγωγα ουσιαστικά που να φανερώνουν τόπο:

ἐργάζομαι	→	τὸ	___________________
ὀρχέομαι, ὀρχοῦμαι	→	ἡ	___________________
δικάζω	→	τὸ	___________________
γυμνάζω	→	τὸ	___________________

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση: 

α.Οἱ ἀρχαῖοι ἐνόμιζον τοὺς ___________ (ἀστήρ) θεοὺς εἶναι.
β. Οἱ τετελευτηκότες ἐρήμους τοὺς ___________ (πατήρ) καὶ τὰς ___________ (μήτηρ) ἀπέλιπον(=άφησαν).
γ. Φθείρουσιν ___________ (ἦθος, αιτ. πληθ.) χρηστὰ ὁμιλίαι (= οι συναναστροφές) κακαί.
δ. Παρὰ Λεσβίοις ἀγὼν ἄγεται (= διοργανώνεται διαγωνισμός) ___________ (κάλλος, γεν. εν.) γυναικῶν ἐν τῷ ___________ (τέμενος) τῆς Ἥρας λεγόμενος καλλιστεῖα.
ε. Οἱ Πέρσαι χαλεπῶς φέρουσι τοῖς παροῦσι ___________ (πρᾶγμα).
στ. Βούλομαι ὑμῖν τὰ ___________ (ὄνομα) αὐτῶν ἀναγνῶναι.
ζ. Ἦν ποτε χρόνος, ὅτε θεοὶ μὲν ἦσαν, θνητὰ δὲ ___________ (γένος) οὐκ ἦσαν.

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΔΩ

(ΑΠΟ ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ  Α΄,Β΄,Γ΄  ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)
Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΔΩ
Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΔΩ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΔΩ