Οδύσσεια ,ραψωδία ι στίχοι 240-512, "Ο Οδυσσέας στη σπηλιά του Πολύφημου"

Οδύσσεια ,ραψωδία ι στίχοι 240-512 (Κυκλώπεια): "Ο Οδυσσέας στη σπηλιά του Πολύφημου", Φύλλο εργασίας, σταυρόλεξο, σύγκριση αποδόσεων

          ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ –ΡΑΨΩΔΙΑ ι 240-512:

                   «Ο Οδυσσέας στη σπηλιά του Πολύφημου» 

ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:

1)Απόλογοι είναι οι διηγήσεις του Οδυσσέα στις ραψωδίες ι στίχος 41 -κ-λ-μ και ειδικότερα ονομάζονται «Αλκίνου Απόλογοι» ή «Μεγάλοι Απόλογοι»,για να διακρίνονται από τον «Αρήτης Απόλογον» και από τον «Μικρόν Απόλογον» προς την Πηνελόπη στη ραψωδία ψ.(Διαβάστε τη σελίδα 114 του σχολικού βιβλίου)

2) Mε τον όρο εγκιβωτισμός εννοούμε τη μετακίνηση μιας μεγάλης ενότητας από την αρχή στη μέση μιας ιστορίας, με τη μορφή της αναδρομικής διήγησης σε πρώτο πρόσωπο. Oι δεκάχρονες περιπέτειες του Oδυσσέα, δηλαδή, δεν δίνονται με χρονολογική σειρά, αλλά παρουσιάζονται ζωντανές οι τελευταίες 41 μέρες του νόστου και με την τεχνική του εγκιβωτισμού εντάσσονται στις δυο νύχτες των Φαιάκων οι δύο προγενέστερες περίοδοι .Όπως φαίνεται στο σχήμα, η «Φαιακίδα» αποτελεί ένα μεγάλο κεντρικό πλαίσιο της Oδύσσειας (ένα κιβώτιο, ας πούμε), όπου ο ποιητής τοποθετεί το μικρό κιβώτιο της επτάχρονης Ωγυγίας με τον «Aρήτης Απόλογο» (το πρώτο βράδυ) και το μεγάλο κιβώτιο των πρώτων δίχρονων περιπετειών του Oδυσσέα με τους «Aλκίνου Απολόγους» (το δεύτερο).(από το σχολικό βιβλίο,σελ.114)

από το σχολικό βιβλίο

3)Διαβάστε προσεκτικά την περιληπτική αναδιήγηση της ραψωδίας ι.

4)Να βρείτε πληροφορίες για τους Κύκλωπες και να σημειώσετε στο τετράδιό σας δύο σημαντικά στοιχεία που θα  τα διαβάσετε στην τάξη.

5)Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της Οδύσσειας φαίνεται από τη δίψα του Οδυσσέα και των συντρόφων του για γνώση και από την εφευρετικότητα και την πρακτική ικανότητα του ανθρώπου να αντιμετωπίζει την ωμή δύναμη και βία. Να εντοπίσετε τρία σημεία που αποδεικνύουν αυτό το χαρακτηριστικό του έπους.

ΔΡΑΣΕΙΣ:

1)Αναγνωστική οδηγία: Αφού χωριστείτε σε δύο ομάδες ,ενώ θα διαβάζω τους στίχους ι 240-512 ,οι μαθητές της  Α΄ ομάδας θα υπογραμμίζουν  τα σημεία όπου δίνονται οι ενέργειες και  οι σκέψεις του Οδυσσέα  και φαίνεται  η  εξυπνάδα (μήτις) του και της  Β΄ ομάδας θα υπογραμμίζουν  τα σημεία που δείχνουν τις ενέργειες του Πολύφημου.

Αφού ολοκληρώσω την ανάγνωση, κάποιοι μαθητές από την καθεμία ομάδα μάς διαβάζουν τα χωρία που ζητήσαμε και τα σχολιάζουμε νοηματικά εν συντομία. Στη συνέχεια ένας μαθητής από κάθε ομάδα στο σπίτι θα καταγράψει 4 στίχους που συζητήσαμε σε  πινακάκι σε κοινόχρηστο έγγραφο (google docs),που θα σας αναρτήσω στην eclass και θα τα αντιγράψετε όλοι στο τετράδιό σας.

2)Να συμπληρώσετε τα κενά παρακολουθώντας το ομηρικό κείμενο  και συνεργαζόμενοι με τον διπλανό σας:

Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του μπαίνοντας στη σπηλιά του Πολύφημου είδαν  ……….., …………….,…………   .Οι σύντροφοι ζητούν από τον Οδυσσέα να ………………….Ο Οδυσσέας δεν ………………………Ο Πολύφημος ,αφού έβαλε τα ζώα του στη σπηλιά…………………….  το άνοιγμα  με …………………..   ……………...Ο Οδυσσέας παρουσιάζεται ως ικέτης στον Πολύφημο και ζητά …………………..και  ……………………..Οι Κύκλωπες δεν νοιάζονται ………………….Ο Οδυσσέας λέει ότι το καράβι του το συνέτριψε ο……………………..Στη συνέχεια ο Πολύφημος αρπάζει ……………………….. και …………………………Την επόμενη μέρα ο Κύκλωπας άρπαξε πάλι ……………… και …………………………….Ο Οδυσσέας έλπιζε ότι η θεά ……………….. θα τον βοηθούσε .Έπειτα ο Οδυσσέας του προσέφερε ……………… ,για να ………………Του λέει ότι το όνομά του είναι …………………….. στη συνέχεια ο Πολύφημος ……………..Βρίσκει ευκαιρία ο Οδυσσέας και τον ……………………..Ο Κύκλωπας καλεί  φωνάζοντας τους…………………….λέγοντας ότι τον σκοτώνει ο ……………. Με ……………………….Αυτοί νομίζουν ότι…………………….Τελικά,ο Οδυσσεέας και οι σύντροφοί του ξεφεύγουν δεμένοι …………………………

3)Ποιο σχέδιο σωτηρίας σκέφτηκε πρώτα ο Οδυσσέας και γιατί το απέρριψε;(στίχοι 331-338)

4)α)Τι όπλα διέθεσαν στη μεταξύ τους αναμέτρηση ο Οδυσσέας και ο Πολύφημος και ποιο υπερίσχυσε; (δείτε και τους στίχους 308-16,385-402,406-410,491-494 )  β)Να ηθογραφήσετε από αυτούς τους στίχους(ι 240-512) τον Οδυσσέα και τον Πολύφημο:

ΟΔΥΣΣΕΑΣ: δόλοι, τεχνάσματα>πολύτροπος,

 

ΠΟΛΥΦΗΜΟΣ: χαμηλή νοημοσύνη, αφέλεια>

5)Διαβάστε τους στίχους ι 313-330 (Μαρωνίτη) και τους στίχους από τη νεοελληνική απόδοση του Σιδέρη ι 283-298:

Κι ευτύς με λόγια πονηρά τ' απάντησα κι έτσι είπα·

ι 283«Αχ! το καράβι ο Σαλευτής μου το 'σπασε του κόσμου,

ι 284στα βράχια όπως το χτύπησε σε μια της χώρας σου άκρη,

ι 285στον κάβο αφού το ξόριασε κι η θάλασσα το πήρε,

ι 286κι εγώ μονάχος ξέφυγα μ' αυτούς το μαύρο χάρο».

ι 287Έτσι είπα, κι ο σκληρόψυχος δε μου 'βγαλε άλλη λέξη,

ι 288μόν' χύμηξε κι απλώνοντας τα χέρια στους συντρόφους,

ι 289άρπαξε δυο και καταγής τους χτύπαε σαν κουτάβια,

ι 290και τα μυαλά τους χύθηκαν και μούσκεψαν το χώμα.

ι 291Κι έτσι σαν τους κομμάτιασε, τους έβαλε στο δόντι.

ι 292Κι έτρωγε σα βουνόθρεφτο λιοντάρι, δίχως σκλίδα

ι 293ν' αφήσει, σάρκες, σωθικά, κόκαλα, μεδουλάτα,

ι 294Κι εμείς στο Δία κλαίοντας σηκώναμε τα χέρια,

ι 295θωρώντας βάρβαρες δουλειές που χάναμε το νου μας.

ι 296Κι ο Κύκλωπας σα γέμισε την άπατη κοιλιά του,

ι 297κρέας ανθρώπων τρώγοντας, αγνό ρουφώντας γάλα,

ι 298τεντώθηκε μες στη σπηλιά καταμεσής στ' αρνιά του.

α)Ποια από τις δύο νεοελληνικές αποδόσεις του ομηρικού κειμένου σας φαίνεται πιο ευκολονόητη και ποια  σας αρέσει περισσότερο ως προς το λεξιλόγιο; β)Να βρείτε πέντε λέξεις στην πρώτη και να εντοπίσετε τις αντίστοιχές τους στη δεύτερη απόδοση (Σιδέρη).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

1)Να αφηγηθείτε στον διπλανό σας που έλειπε από το μάθημα την περιπέτεια του Οδυσσέα και των συντρόφων του στο νησί των Κυκλώπων.

2)Να γράψετε ένα χαρακτηριστικό της κοινωνίας των Κυκλώπων και να το συγκρίνετε με ένα χαρακτηριστικό της κοινωνίας των Φαιάκων.

3)Να λύσετε το σταυρόλεξο:https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1162486  .

4)Είσαι ο Οδυσσέας .Πώς θα αντιμετώπιζες τον Κύκλωπα Πολύφημο;

5)Να δημιουργήσετε  έναν εννοιολογικό χάρτη στο τετράδιο ή στην eclass με το αντίστοιχο εργαλείο που θα περιλαμβάνει τα πρόσωπα και τις ενέργειές τους σε αυτούς τους στίχους.

6)Δείτε το βίντεο:https://youtu.be/_0H0iEYlAEI. και

https://youtu.be/N104fBLr6qQ 

 και https://youtu.be/7t6a9BTFD0A(15΄-25΄ )