ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ-ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ,ΑΣΚΗΣΕΙΣ,ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,ΕΝΟΤΗΤΑ 8η

ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,ΕΝΟΤΗΤΑ8η:ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ, ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ή ρήματα παθητικής διάθεσης είναι αυτά που φανερώνουν ότι το υποκείμενο παθαίνει κάτι από κάποιον άλλο.

Το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο προέρχεται η ενέργεια που δέχεται το υποκείμενο ενός παθητικού ρήματος ονομάζεται ποιητικό αίτιο.Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται: α)με την πρόθεση  ὑπὸ + γενική.    π.χ. Πολλοὶ ὑπὸ τῶν τριάκοντα ἀπέθανον.

β)Πιο σπάνια εκφέρεται με τις προθέσεις  ἀπό, ἐκ, πρός, παρὰ + γενική:  π.χ.Παρὰ πολλῶν ὁμολογεῖται τοῦτο εἶναι τὸ δίκαιον. 

γ)Με δοτική ονόματος ή αντωνυμίας ,που ονομάζεται δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου ή του ποιητικού αιτίου. Βρίσκεται κοντά σε παθητικά ρήματα, κυρίως συντελικού χρόνου(παρακειμένου, υπερσυντελίκου, συντελεσμένου μέλλοντα) και σε ρηματικά επίθετα σε -τέος ή -τός.

π.χ. Ὠφελητέα σοι ἡ πόλις ἐστί.(πρέπει να ωφελείται από εσένα η πόλη .)

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ

Κατά τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική γίνονται οι ακόλουθες μεταβολές:

α) Όταν το ρήμα είναι μονόπτωτο: 1)το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό·2)το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο·3)το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού:

Ὁ βασιλεὺς

ἐδίωκε

τοὺς πολεμίους.

Οἱ πολέμιοι

ἐδιώκοντο

ὑπὸ τοῦ βασιλέως.

β)Όταν το ρήμα είναι δίπτωτο:1)το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό 2)το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο 3)το άμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού  4)το έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος παραμένει αμετάβλητο ως αντικείμενο του παθητικού.

Ὁ βασιλεὺς     ἔδωκε       τάς πόλεις         Τισσαφέρνει.

Αί πόλεις     ἐκ βασιλέως    ἐδόθησαν    Τισσαφέρνει.

ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ  ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΔΡΑ , ΕΝΩ ΣΤΗΝ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ Η ΔΡΑΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ.

Τα παραπάνω  στοιχεία στηρίζονται στο σχολικό  βιβλίο: "Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας". Για περισσότερα δείτε ΕΔΩ

ΑΣΚΗΣΗ:

ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΕΤΕ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΤΕ ΤΗΝ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΕ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ:

1)Ἐλέγετο τοὺς θεοὺς ὑπὸ Διὸς βασιλεύεσθαι.

2)Οἱ παῖδες διδάσκονται ὑπό παιδοτρίβου.

3)Οἱ Πέρσαι ὑπό  βασιλέων  ἄρχονται.

4)Ὁ νεανίας ὑπὸ Μενεξένου συλληφθήσεται.

5)Ἐπείσθητε ὑπὸ  τοῦ κατηγόρου.

6)Ἡ ἐν Ὀλυμπίᾳ πανήγυρις παρὰ πάντων ἀνθρώπων  θαυμάζεται.

7)Τὴν κιβωτὸν ἤκουσεν ᾐχμαλωτίσθαι πρὸς τῶν πολεμίων.

8)Αἱ εὐεργεσίαι ὑπὸ πάντων καὶ πάλαι καὶ νῦν  λέγονται καὶ μνημονεύονται.

ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ- ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ                  

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 8 ΕΔΩ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΕΔΩ