Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2025

Θούριος, Ρήγας Φεραίος, Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου

Θούριος, Ρήγας Φεραίος ,Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

«Θούριος», Ρήγας Βελεστινλής

Ο Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) υπήρξε πρόδρομος και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Μαγνησίας. Το θεωρούμενο ως πραγματικό του επώνυμο Αντώνιος Κυριαζής ή Κυρίτζης δεν επιβεβαιώνεται από τη σύγχρονη έρευνα. Στην αρχαιότητα η πόλη του ονομαζόταν Φεραί.

Ο νεαρός Ρήγας εγκατέλειψε το Βελεστίνο πολύ νωρίς, αφού πρώτα πήρε τη βασική του μόρφωση. Το 1785 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισε τις σπουδές του κι εντάχθηκε στο περιβάλλον των Φαναριωτών, ενώ το 1788 εγκαταστάθηκε στη Βλαχία ως διοικητικός υπάλληλος.Στα χρόνια που ακολούθησαν διακρίθηκε ως λόγιος και συγγραφέας. Το 1790 και το 1796 ταξίδεψε στη Βιέννη για να τυπώσει τα βιβλία του, μεταξύ αυτών το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών», το «Φυσικής Απάνθισμα», ο «Ηθικός Τρίποδας» και ο «Ανάχαρσις».Ως κορυφαίο έργο του, πάντως, θεωρείται η «Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας*» που περιείχε:

τον Θούριο, γνωστό επαναστατικό άσμα
μία επαναστατική προκήρυξη
τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου σύμφωνα με τα πρότυπα των Γάλλων Διαφωτιστών
το Σύνταγμα του Ρήγα

Το πολιτικό όραμα του Ρήγα συνίστατο στη δημιουργία μιας πολυεθνικής βαλκανικής επικράτειας που θα ήταν απαλλαγμένη από τις αγκυλώσεις της οθωμανικής πολιτικής και στην οποία οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου προσπάθησε να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής εναντίον του κοινού τυράννου .Επεδίωξε, μάλιστα, να συναντήσει τον Μεγάλο Ναπολέοντα για να ζητήσει τη βοήθειά του. Συνελήφθη, όμως, στις 8 Δεκεμβρίου του 1797 από τους Αυστριακούς στην Τεργέστη και παραδόθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι τον σκότωσαν δια στραγγαλισμού στις 12 Ιουνίου του 1798 στο Βελιγράδι. Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1

θούριος -α -ο : (για τραγούδια, ύμνους κτλ.) πολεμικός. Θούριο άσμα / σάλπισμα, αλλά συνηθέστερα ως ουσ. ο θούριος και το θούριο, πολεμικό τραγούδι.[λόγ. < αρχ. θούριος =ορμητικός στον πόλεμο]

Πηγή:https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html

*οι παραδουνάβιες ηγεμονίες· Μολδοβλαχία.

1)Αφού μελετήσετε το εισαγωγικό σημείωμα για τον ΝεοελληνικόΔιαφωτισμό, διαβάστε το απόσπασμα του Θούριου από το βιβλίο σας. http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2218/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_G-Gymnasiou_html-empl/index03_01.html

2)ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ:

3)Ο Θούριος είχε εθνεγερτικό χαρακτήρα, στόχος του ήταν να ξεσηκώσει τους Έλληνες αλλά και τους υπόλοιπους καταπιεσμένους βαλκανικούς λαούς .Ο Ρήγας ζητούσε τη συμμετοχή όλων στη μελλοντική κοινοπολιτεία που οραματιζόταν. Η Χάρτα του Ρήγα ή Χάρτα της Ελλάδος είναι μεγάλων διαστάσεων χάρτης που απεικονίζει τον ελλαδικό χώρο, τα Μικρασιατικά παράλια και την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου νότια του Δούναβη. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, έργο του Ρήγα Βελεστινλή, και το πιο σημαντικό δείγμα της ελληνικής χαρτογραφίας της προεπαναστατικής περιόδου.

4)α)Ποιες ήταν οι συνθήκες ζωής κάτω από τον οθωμανικό ζυγό, σύμφωνα με τον Θούριο; Περιγράψτε τις σε ένα πεζό κείμενο 8-10 σειρών. β) Με ποια σχήματα λόγου τις αποδίδει ο Ρήγας;

Ο βεζίρης ή βεζύρης υπήρξε ανώτατος διοικητικός αξιωματούχος σε διάφορες ισλαμικές μοναρχίες του παρελθόντος. Τα εκάστοτε καθήκοντά του διέφεραν από εποχή σε εποχή κι από κράτος σε κράτος, συνήθως όμως επρόκειτο για αξίωμα αντίστοιχο του αρμοστή (=στρατιωτικού διοικητή) ή του υπουργού.

Την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας ο δραγουμάνος ήταν σημαντικό αξίωμα και οι Φαναριώτες που το κατείχαν συνήθως, δεν ήταν απλοί μεταφραστές. Ήταν έμπιστα άτομα προς τον Σουλτάνο και είχαν άποψη στα ζητήματα της διπλωματίας, χωρίς πάντως να αποτελούν υπουργούς εξωτερικών. Οι δραγουμάνοι έπρεπε να γνωρίζουν αραβικά, τουρκικά και τουλάχιστον δύο ευρωπαϊκές γλώσσες.

ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ Ο ΝΟΜΟΣ

5)Ποια είναι η προτροπή του Ρήγα, τι περιλαμβάνει; Ποιοι θα άρχουν στο ελεύθερο κράτος που οραματίστηκε; Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν;

6)Ποια είναι τα κύρια σημεία του Όρκου των πατριωτών, σύμφωνα με τον Ρήγα;Γράψτε τα στο τετράδιό σας.

7) «Ο Όρκος των Φιλικών» ,απόσπασμα

…. ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ, Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ, ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εις τους πολυχρονίους βασάνους Σου, ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά Σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου….

Συγκρίνετε το περιεχόμενο του Όρκου ,που ενσωματώνει στον Θούριο ο Ρήγας ,με το Όρκο της Φιλικής Εταιρείας. Βρείτε κοινά σημεία και διαφορές.

8)Ως πότε……:συμπληρώστε τη φράση με δικές σας ιδέες προσαρμοσμένες στη σύγχρονη εποχή και τη ζωή σας.

9)Συμφωνείτε με το απόσπασμα του Θούριου: «Καλλιό 'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή!» Σχολιάστε το και τεκμηριώστε με επιχειρήματα την άποψή σας.

10) «Ελάτε»: Συμπληρώστε την προτροπή με δικές σας προτροπές που να συνδέονται με τις εμπειρίες σας. Δουλέψτε ανά θρανίο, ομαδικά.