"΄Ομως ο μπαμπάς δεν ερχόταν", ΄Ελλη Αλεξίου,Φύλλο Εργασίας, Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου

"΄Ομως ο μπαμπάς δεν ερχόταν", ΄Ελλη Αλεξίου, Φύλλο Εργασίας, Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου

΄Ελλη Αλεξίου

Αθήνα 1955

                         ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

« ΄Ομως ο μπαμπάς δεν ερχόταν», ΄Ελλη Αλεξίου, διήγημα από το βιβλίο      «Προσοχή συνάνθρωποι»(1978)

1)Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε το 1894 στο Ηράκλειο Κρήτης, κάτω από τουρκική σκλαβιά. Ο πατέρας της ήταν ιδιοκτήτης και διευθυντής εκδοτικών οίκων (με τυπογραφείο, βιβλιοδετείο, βιβλιοπωλείο, χαρτικά, κ.λπ.).Εξέδιδε τις εφημερίδες  Ηράκλειο (1894), Αλήθεια,  Ελευθερία (με τον Ιωάννη Βογιατζάκη, αργότερα δήμαρχο Ηρακλείου) και την Εθνική Άμυνα (1917, με τον Ιωάννη Κοκκινάκη).

Το 1900 εγγράφεται και φοιτά στο Δημοτικό Σχολείο, το 1908 παίρνει μαθήματα ζωγραφικής από τον καθηγητή Γιώργο Ξυλούρη. 

To 1910 αποφοιτά από το Ανώτερο Παρθεναγωγείο της γενέτειράς της και το 1914 διορίζεται για πρώτη φορά δασκάλα στο «Γ΄ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον» στο Ηράκλειο.

Το 1919  παίρνει δίπλωμα από το Institut Superieur d’Études Francaises της Αθήνας.

 Το 1934 γίνεται ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. 

Το 1936 το καθεστώς της δικτατορίας του Ι. Μεταξά τη συλλαμβάνει και ανακρίνεται από την Ειδική Ασφάλεια.

Το 1942-43, κατά τη χιτλερική κατοχή, υπήρξε δραστήριο μέλος του ΕΑΜ. 

Το 1945 υπηρετεί στο Γυμνάσιο θηλέων Καλλιθέας. Με υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης φεύγει για το Παρίσι, όπου παραμένει μέχρι τις 14 Μαΐου 1949, απόφοιτη πια της Σορβόννης.

Από το 1949 ως το 1962 υπηρετεί ως εκπαιδευτικός σύμβουλος των ελληνικών σχολείων στις σοσιαλιστικές χώρες.(Ρουμανία). Μετά από αναγκαστική προσφυγιά, λόγω των επανειλημμένων διώξεων που υπέστη εξαιτίας της ανάμιξής της σε προοδευτικά κινήματα, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1962. Τα έργα της διακρίνονται για τον ποιητικό ρεαλισμό του ύφους, καθώς και για τον κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό τους.

Η Έλλη Αλεξίου είχε λάβει μέρος στο Α΄ και Β΄ Συνέδριο της Ειρήνης, στο Παρίσι (1947) και τη Βαρσοβία (1950) αντίστοιχα, καθώς και στα Συνέδρια: των Διανοουμένων, στο Βρότσλαβ της Πολωνίας (1948), για το Παιδί στη Βιέννη (1952), για τη Γυναίκα στην Κοπεγχάγη (1953) κ.ά. όπως και στο συνέδριο για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία (Βερολίνο 1957). Υπήρξε μέλος του Συλλόγου Γυναικών Επιστημόνων, της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Κίνησης για την Ύφεση και την Ειρήνη κ.ά. Μιλούσε επίσης γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών (Λ. Αλεξάνδρας).(https://www.kastaniotis.com/book/960-03-0107-7  )

΄Εργα της: Σκληροί αγώνες για μια μικρή ζωή. Αθήνα, 1931,Γ’ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον .   Αθήνα, 1934, Άνθρωποι. Αθήνα, 1938, Παραπόταμοι. Βουκουρέστι, 1956.Θέατρο:    Μια μέρα στο Γυμνάσιο. Αθήνα, 1973 Έτσι κάηκε το δάσος· Μόνο από αγάπη. Αθήνα, Καστανιώτης, 1986  και πολλά  άλλα.                                                    

 Δείτε το βίντεο για το κείμενο https://youtu.be/k1j2Npm0ju4.

2)Θυμηθείτε τα χαρακτηριστικά του διηγήματος ΕΔΩ.

3)Διαβάστε το εισαγωγικό σημείωμα και το κείμενο στη σελίδα 194 του σχολικού βιβλίου ή ΕΔΩ.

4)Το διήγημα αυτό (1954) είναι κοινωνικό και θα  μας ευαισθητοποιήσει απέναντι στα προβλήματα της φτώχειας και της στέρησης που αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν κάποιοι συνάνθρωποί μας. Μέσα από αυτό θα εκτιμήσουμε  την ψυχική δύναμη των ανθρώπων που υπομένουν και δεν λυγίζουν μπροστά στις δυσκολίες. Αναφέρεται στα προβλήματα των ανθρώπων της μεταπολεμικής εποχής(μετά τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο),τις οικονομικές δυσκολίες, την εξορία στην οποία οδηγήθηκαν κάποιοι μετά τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα(1946-49) και τις οδυνηρές του συνέπειες στην καθημερινή οικογενειακή ζωή.(διαβάστε τα ιστορικά γεγονότα στο βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Γυμνασίου  http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/5204/Istoria_G-Gymnasiou_html-empl/index10_48.html, http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/5204/Istoria_G-Gymnasiou_html-empl/index12_54.html  ).

5)Τα θεματικά κέντρα του διηγήματος: α)Η μονογονεϊκή οικογένεια και οι δύσκολες συνθήκες της μεταπολεμικής εποχής.  β)Το πρόβλημα της επιβίωσης . γ)Παιδική αθωότητα και σκληρή πραγματικότητα.

6)α)Τα κύρια πρόσωπα του διηγήματος είναι:………………………., …………………………. , ……………………………….., ………………………………….

β)Το βασικό θέμα του διηγήματος είναι…………………………………………………….

7)Να δώσετε έναν τίτλο σε καθεμία ενότητα του κειμένου:

1^η  «Η Αγγελικούλα…θα του το πω:…………………………………………………

2^η « Στην οδό Αιόλου …… για τις γιορτές»:………………………………………………...

3^η«Η Αγγελικούλα………..τα ορφανεμένα μας τα σπίτια» …….....................................

8)Γιατί λείπει ο μπαμπάς των παιδιών και πώς τα καθησυχάζει η μητέρα;

9)Ποια ήταν η οικονομική κατάσταση της οικογένειας και πώς δικαιολογείται;   Να γράψετε δύο προτάσεις του κειμένου που την αποδεικνύουν:……… … …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

10)α)Να γράψετε από το κείμενο πέντε φράσεις που φανερώνουν τα συναισθήματα των παιδιών και την ωριμότητά τους.  β)Δώστε με συντομία την εικόνα της μητέρας. Πώς παρουσιάζεται από τη συγγραφέα;

11)Ο σιδηρόδρομος στη βιτρίνα του καταστήματος αντιπροσωπεύει για τα παιδιά(χρησιμοποιήστε δικές σας φράσεις): την ευτυχία……   ,………………………………….. ,…………………………………………,  ……………………………………,  ………………………………………………… .

12)Για ποιον λόγο τα παιδιά δεν μπορούν να αποκτήσουν το πολυπόθητο παιχνίδι;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

13)Ποια συμπεράσματα βγάζετε από τα λόγια και την καθημερινότητα των μικρών παιδιών για τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων στην εποχή που αναφέρεται το διήγημα; Να βρείτε χωρία του κειμένου που φανερώνουν αυτές τις συνθήκες.

14)Ο αφηγητής είναι ετεροδιηγητικός ,αφού δεν συμμετέχει στην ιστορία και παντογνώστης .γιατί γνωρίζει ακόμα και τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων του. Να βρείτε: α) ποιους αφηγηματικούς τρόπους χρησιμοποιεί η συγγραφέας ,για να δώσει ζωντάνια στο κείμενό της και να προβάλλει τους χαρακτήρες  των προσώπων φυσικούς.(διάλογος, αφήγηση, περιγραφή, εσωτερικός μονόλογος.;) β)ποια εκφραστικά μέσα και σχήματα λόγου κυριαρχούν στο διήγημα;

15)Αφηγηθείτε το περιεχόμενο του διηγήματος σ΄ έναν φίλο σας ,για να τον πείσετε να διαβάσει το βιβλίο(σε 8-10 σειρές).

16)Δώστε ένα δικό σας τέλος στην ιστορία(σε 8-12 σειρές) ή γράψτε ένα άλλο σύντομο διήγημα για τα επόμενα Χριστούγεννα των παιδιών.(δημιουργική γραφή)

17)Γίνε η μητέρα του διηγήματος και μίλα στα παιδιά σου για να τα ενθαρρύνεις .

18)Σας έχει συμβεί να επιθυμείτε πολύ κάτι(κάποιο βιβλίο, παιχνίδι, ρούχο ή άλλο..)και ,ενώ πιστεύετε ότι θα το αποκτήσετε, τελικά, να μην τα καταφέρνετε; Γράψτε για μια παρόμοια εμπειρία σας σε μια επιστολή σε φίλη σας 10-15 σειρών.

19)Βρες ένα ποίημα, έναν ζωγραφικό πίνακα που ταιριάζει, κατά τη γνώμη σου, με το περιεχόμενο του διηγήματος. Βάλ’ το σε έναν ηλεκτρονικό τοίχο Padlet μαζί με τους συμμαθητές σου γράφοντας ο καθένας   ένα σύντομο σχόλιο γι΄ αυτό  που θα επιλέξει.

Πωλ Γκωγκέν