Λογοτεχνία Γ΄Γυμνασίου: Παραλογές. Άσκηση Δημιουργικής Γραφής

 Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου: Παραλογές. Άσκηση Δημιουργικής Γραφής, Ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος στίχος, χαρακτηριστικά

Δεκαπεντασύλλαβος ιαμβικός

Στον παρακάτω στίχο που προέρχεται από τη δημοτική μας ποίηση:

ο γέ

|ρο Δή

|μος πέ

|θανε

||

ο γέ |

ρο Δή|

μος πά |

ει|

 

 

1  2|

3   4|

5     6|

7 8|

9 10|

11 12|

13  14|

15|

μπορούμε να παρατηρήσουμε το εξής: α) ο στίχος αποτελείται από δεκαπέντε συνολικά συλλαβές, γι' αυτό και ονομάζεται δεκαπεντασύλλαβος β) ο στίχος αποτελείται από τονισμένες και άτονες συλλαβές. Ο τόνος (γραμματικός ή μουσικός) πέφτει σε κάθε δεύτερη συλλαβή· τονίζονται δηλαδή οι εξής συλλαβές: 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14           γ) ο συνδυασμός μιας άτονης (συμβολίζεται με το σημείο: ∪) και μιας τονισμένης συλλαβής (συμβολίζεται με το σημείο: - ) δημιουργεί το μετρικό πόδι που ονομάζεται ίαμβος (= ∪  ΄- ), ενώ το μέτρο του στίχου καλείται ιαμβικό. Επομένως ο προαναφερόμενος στίχος είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος      δ) η τελευταία λέξη του στίχου τονίζεται στην παραλήγουσα (=παροξύτονος στίχος ) ε) ο στίχος μοιράζεται σε δύο ημιστίχια. Το σημείο που ο στίχος κόβεται σε δύο ημιστίχια ονομάζεται τομή. Η τομή, που γίνεται μετά την όγδοη συλλαβή, συμπίπτει με το σημείο που παίρνουμε μια μικρή ανάσα, όταν απαγγέλλουμε το στίχο      στ) ο στίχος εκφράζει ένα πλήρες νόημα· παρουσιάζει, δηλαδή, νοηματική αυτοτέλεια και συντακτική αυτονομία. Παράλληλα, το δεύτερο ημιστίχιο αποτελεί στην ουσία νοηματική επανάληψη του πρώτου.

(από το ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ)

ΜΕΛΕΤΗΣΤΕ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΟΓΗ: "Του γιοφυριού της Άρτας"

ΑΣΚΗΣΗ:     

1)Να κάνετε το ίδιο για τον πρώτο στίχο της παραλογής: Του γιοφυριού της Άρτας.  

                    Σαράντα πέντε μάστοροι || κι εξήντα μαθητάδες

                             

2)Στον ίδιο ρυθμό και μέτρο γράφω  στο τετράδιό μου πέντε  στίχους από μια δική μου παραλογή σε συνεργασία με τον /την διπλανό/-ή μου.

 3)Συμπληρώνω τις λέξεις που λείπουν, όπως επιθυμώ, και στη συνέχεια ακούω την παραλογή . Απέχει πολύ το νόημα του τραγουδιού από τη δική μου σκέψη; Πώς το εξηγώ;                                                                                                                                                                                                                                         

ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΝ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
[δοκίμιν=δοκιμή]

Σαράντα δυο αρχοντόπουλα μια κόρην  ………………..                                                           
κόρη πανώρια κι' ……………….  και 'ς τα φλωριά χωσμένη.                                  
Κι' όλοι ν εκαλεστήκανε μια μέρα για να  …………..    .                                         
Γεμίζου οι στάβλοι   ………………, τα παραθύρια σέλλαις,
και τα πορτοπαράθυρα σκάλαις και χαλινάρια.
Στρώνει την τάβλα να γευτούν πολλώ λογιώ τραπέζι.
"Τρώτε και   ………………., άρχοντες, κ' εγώ σας αφηγούμαι.
Μέσα 'ς το περιβόλι μου, 'ς τη μέση της αυλής μου,
μάρμαρο νέχει ο αφέντης μου, δοκίμιν της   ………….  ,
κι' όποιος βρεθή και πιάση το, κι' οπίσω του το ρήξη,
εκείνος είναι ο άντρας μου κ' εγώ είμαι η ποθητή του."
Κι' ούλοι μονοσυνάγουνται, κι' ούλοι το δοκιμάζουν,
κ' ένας το παίρνει δάχτυλο, κι' άλλος μ ούτε καθόλου,
και της Μαριάς ο ψυχογιός, τα άξιο το …………………,
μονοχεριάρι τό πιασε κι' οπίσω του το    ……………  .
"Εγώ είμαι, κόρη, ο ………………… σου και συ είσαι η ποθητή μου".    

https://youtu.be/8bfkp4RKeq4?si=mh4Tc5KwL_uCalRh