«Στο παιδί μου» ,Μ.Αναγνωστάκης, Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου

                        

                       ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

                          «Στο παιδί μου», του Μανόλη Αναγνωστάκη

1)Διαβάστε το ποίημα στο σχολικό βιβλίο: ΕΔΩ

2)Μ. Αναγνωστάκης: Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε ιατρική. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην ΕΠΟΝ(ήταν οργάνωση νέων που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 23 Φεβρουαρίου 1943). Κατά τη διετία 1943-1945 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού Ξεκίνημα, που ανήκε στον εκπολιτιστικό όμιλο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είχε έντονη πολιτική δράση στο φοιτητικό κίνημα για την οποία φυλακίστηκε το 1948, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Βγήκε από τη φυλακή με την γενική αμνηστία το 1951.

Την περίοδο 1955-1956 ειδικεύτηκε ως ακτινολόγος στη Βιέννη και κατόπιν άσκησε το επάγγελμα του ακτινολόγου για ένα διάστημα στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 1978 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

 Κατά την επταετή χούντα ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση, ενώ το 1984 υπήρξε υποψήφιος ευρωβουλευτής .Δημοσίευσε κείμενά του για πρώτη φορά στο περιοδικό  Πειραϊκά γράμματα (1942) και αργότερα στο φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα (1944), του οποίου υπήρξε και αρχισυντάκτης για μία περίοδο. Ποιήματά του, καθώς και κριτικές δημοσιεύτηκαν αργότερα σε αρκετά περιοδικά. Την περίοδο 1959-1961 εξέδιδε το περιοδικό Κριτική, ενώ υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας των Δεκαοκτώ κειμένων (1970), των Νέων Κειμένων και του περιοδικού Η Συνέχεια (1973).

Το 1986 του απονεμήθηκε το Α΄ Βραβείο ποίησης για το έργο του «Τα Ποιήματα 1941-1971» ,το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη, ο οποίος το 2002 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό βραβείο για το σύνολο του έργου του, θεωρήθηκε «ως χρονικό ή εξομολόγηση, ως απολογισμός ή ως διάλογος με την Ιστορία».

 «Η δική μας γενιά, χτυπημένη από παντού, έμεινε ουσιαστικά στις στήλες του περιθωρίου», γράφει ο Μανόλης Αναγνωστάκης.

Ο όρος «νεοτερική ποίηση» και «νεοτερικό ποίημα» αντιδιαστέλλεται προς την «παραδοσιακή ποίηση» και το «παραδοσιακό ποίημα» και αναφέρεται τόσο στη μορφή, όσο και στον χαρακτήρα. Τα γνωρίσματα του νεοτερικού ποιήματος είναι κυρίως ο ελεύθερος στίχος, η έλλειψη στροφών (συνήθως τα ποιήματα κατανέμονται σε ποιητικές ενότητες) και η έλλειψη ορισμένων ποιητικών συλλαβών στους στίχους. Πολλά νεοτερικά ποιήματα γράφονται με τρόπο που σχεδόν θυμίζει πεζό λόγο (πεζόμορφα ποιήματα). Η ποιητική γλώσσα θυμίζει την καθημερινή ομιλία και χαρακτηρίζεται από τολμηρότητα στην έκφραση. Πολύ συχνά το θέμα της νεοτερικής ποίησης δε φανερώνεται εύκολα. Γι' αυτό και την χαρακτήρισαν ποίηση κλειστή, δυσνόητη και ερμητική.(μεταπολεμική ποίηση)

Ανάμεσα στους ποιητές αυτής της ομάδας ξεχώρισε μια κατηγορία ιδεολόγων ποιητών που πίστεψαν ότι η γενιά τους πήγε χαμένη και πως προδόθηκαν από την ιστορία, από τους ανθρώπους, ακόμα κι από τον ίδιο τους τον εαυτό. Αποτέλεσμα αυτού του συναισθήματος είναι η απογοήτευση και η θλίψη που χαρακτηρίζει την ποίησή τους, τη λεγόμενη «ποίηση της ήττας». Κύριος εκπρόσωπος της τάσης αυτής είναι ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005), του οποίου η ποίηση ξεκινώντας από την εξομολόγηση της προσωπικής απόγνωσης εκφράζει το συναίσθημα της ήττας της γενιάς του. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης δημοσίευσε το κύριο μέρος του ποιητικού του έργου ανάμεσα στα 1941-1971.(Ιστορία νεοελλην.λογοτεχνίας)

Συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Δ. Παπαδημητρίου και ο Μιχάλης Γρηγορίου έχουν μελοποιήσει αρκετά ποιήματά του, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ιταλικά.  Ακούστε   αυτό:https://youtu.be/GFF2jUVGlVY  !

 3)Τα θεματικά κέντρα του ποιήματος είναι :α)Εμείς-εκείνοι    β)Αλήθεια –ψέμα γ)Ιστορική μνήμη-το χρέος του ποιητή.

 4)Το ποίημα αυτό ανήκει στην ποιητική συλλογή «Ο στόχος» που δημοσιεύτηκε στην αντιστασιακή-αντιδικτατορική  συλλογική έκδοση «18 κείμενα»(1971).Πίσω από τις λέξεις υπάρχουν βαθύτερες σκέψεις και προβληματισμοί του ποιητή(αλληγορία).(θυμηθείτε τα σχήματα λόγου) .Ο ποιητής υπερασπίζεται την αλήθεια, την κυριολεξία στον λόγο για πρόσωπα και πράγματα και αντιτίθεται στο ψέμα, την ανηθικότητα και το παραμύθι. 

Ο τίτλος είναι μεταφορικός και ο ποιητής αναλαμβάνει  τον ρόλο του σαν πατέρας που μιλάει στο παιδί του. Μιλάει στον άνθρωπο που ζει την ίδια εποχή ή σε παρόμοιες εποχές ,στον λαό που ζει  στην εποχή της χούντας. Κάποιοι μιλούν στον λαό, στο κοινό του, στο παιδί του (όπως το ονομάζει)  με παραμύθια και ο ποιητής φαίνεται οργισμένος.

Είναι σίγουρος ότι δεν αρέσουν τα παραμύθια στο «παιδί του». Τώρα, ο ίδιος σε πρώτο πρόσωπο αναλαμβάνει να πει την αλήθεια, να δείξει τους ψεύτες, τους υπεύθυνους, να τιμήσει τους νεκρούς, ….μόνος;; ΄Ισως να είναι μοναχικός ο δρόμος του.

5)Χωρίζουμε σε ποιητικές  ενότητες-δίνουμε τίτλο:

1η  Στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

2η Και του μιλούσανε για Δράκους και για το πιστό σκυλί Για τα ταξίδια της Πεντάμορφης και για τον άγριο λύκο

3η  Μα στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

4η Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι, Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω Oνόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.

5η  Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.

6)Γράψτε τους στίχους που δείχνουν τα συναισθήματα του ποιητή.

 7)Εξηγήστε τις παρακάτω φράσεις:

Του μιλούσανε για Δράκους,για τον άγριο λύκο=

Τώρα ,τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ=

Λέω το σκύλο, σκύλο το λύκο, λύκο, το σκοτάδι, σκοτάδι=

Του δείχνω με το χέρι τους κακούς=

 

8)Βρείτε τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής:

Μεταφορά:

Παρομοίωση:

Αντίθεση:

Επανάληψη:

9)Δώστε έναν δικό σας τίτλο στο ποίημα.

10) Ζωγραφίστε μια εικόνα από το ποίημα .

11)Δημιουργική γραφή: αλλάξτε  μέχρι δέκα λέξεις του ποιήματος και δημιουργήστε ένα καινούργιο ποίημα. Πώς σας φαίνεται το νέο δημιούργημα; ΄Εχει ανάλογο περιεχόμενο με το αρχικό ποίημα;

12)Αν εσείς αφιερώνατε ένα ποίημα σε κάποιον ,τι θα του λέγατε ;Επιχειρήστε το, δημιουργήστε ,φανταστείτε..

13)Δείτε το βίντεο για τον ποιητή ΕΔΩ

  Διαβάστε και άλλα στοιχεία για τον ποιητή ΕΔΩ.