Οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί στη νεοελληνική γλώσσα ,οι μετοχές ,τα είδη τους. Θεωρία, Ασκήσεις

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ   -ΕΙΔΗ ΜΕΤΟΧΩΝ- ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ-ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ  ΘΕΩΡΙΑ – ΑΣΚΗΣΕΙΣ

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1)Υπογραμμίστε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς των προτάσεων και σημειώστε τη μορφή και τη σημασία τους:   α) Για τον λόγο αυτό τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αναφέρονται συχνά στους θανάτους που προκαλούνται από τροχαία ατυχήματα και ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα όλου του χρόνου και σε περιόδους εορτών. 
β) Έπειτα ταξιδεύουν για χρόνια στις θάλασσες. γ) Τον αναγκάζει να στραφεί προς τον εαυτό του. δ) Σε περίπτωση που το πλαστικό μείνει θαμμένο σε στεγνό έδαφος «ζει» έως και διακόσια χρόνια.

2)Να βάλετε δίπλα σε κάθε επιρρηματικό προσδιορισμό τον αριθμό που αντιστοιχεί στην επιρρηματική σημασία του:

Προτάσεις

Επιρρηματικές σημασίες

• Σχεδόν το 80% (…) των τροχαίων ατυχημάτων οφείλονται σ' αυτούς.  • Τόσο οι οδηγοί όσο και οι επιβάτες παραβαίνουν συστηματικά τον Κ.Ο.Κ σε ό,τι αφορά τη ζώνη ασφαλείας και το κράνος (…) • Σήμερα (…) δεν υπάρχει μέρος, για να «κρυφτεί» κανείς (…).  • Αν λοιπόν χρειαζόταν (…) να πληρώνουμε τις πλαστικές σακούλες όσο πραγματικά κοστίζουν (…) και χρησιμοποιούσαμε τα πλαστικά μπουκάλια είκοσι φορές, θα είχαμε λιγότερα πλαστικά σκουπίδια. • Το άγχος μας βρίσκεται, μάλλον, σε αυξημένα επίπεδα (…).

σκοπός αναφορά ποσό κατά προσέγγιση χρόνος τόπος μεταφορικά προϋπόθεση ποσό

3)Κείμενο : Στη (μαρτυρική) πιάτσα ταξί των ΚΤΕΛ

Πάει κανείς ∆άφνη, Άλιμο, Μπραχάμι; Ξεπερνώντας τον εαυτό μου, βγαίνω ορμητικά από το μπουλούκι, τσαλαπατώ βαλίτσες, τσάντες και ό,τι άλλο βρίσκεται στο δρόμο μου και τρέχω με αγωνία προς το μέρος του οδηγού που μόλις πρόφερε τις μαγικές λέξεις. Είμαι αποφασισμένη να ξεφύγω από τον τόπο του μαρτυρίου μου, την πιάτσα των ταξί στο σταθμό των ΚΤΕΛ στον Κηφισό, όμως δεν προλαβαίνω. Σε κλάσματα δευτερολέπτου η τετραπλή κούρσα συμπληρώνεται από τους πιο σβέλτους και ετοιμοπόλεμους. Απογοητευμένη αλλά με τις αισθήσεις σε επιφυλακή συγκεντρώνω τις δυνάμεις μου, ώστε την επόμενη φορά να καλπάσω ως επίδοξος Κεντέρης προς το μαγικό κίτρινο αυτοκίνητο που θα με πάει, Θεού θέλοντος και ταξιτζή επιτρέποντος, στο σπίτι μου. Ύστερα από μισή ώρα αναμονής στην ουρά έχω εμπεδώσει ότι το πόσο γρήγορα θα φύγω από το σταθμό εξαρτάται αφενός από το αν ο προορισμός μου θα συμπέσει μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα με αυτούς των άλλων ταλαιπωρημένων συνταξιδιωτών μου και αφετέρου από την ταχύτητα των αντανακλαστικών μου. Πίσω μου η γραμμή 051 για Ομόνοια αναχωρεί με συχνότητα 10 λεπτών. Αν είχα προτιμήσει το λεωφορείο, αυτή τη στιγμή θα είχα ήδη μετεπιβιβαστεί στο μετρό και σύντομα θα άνοιγα με ανακούφιση την πόρτα του σπιτιού μου. «Κύριε, είναι η σειρά μου και απαιτώ επιτέλους να εξυπηρετηθώ!», ουρλιάζω με αγανάκτηση. «Μαρούσι, Πεύκη κανείς;» η απάντηση, που προφανώς δεν απευθύνεται σε μένα…                                                     Αλεξάνδρα Μανδράκου, περ. «Κ», εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 05/10/2003

Επισημάνετε στο κείμενο επιρρηματικούς προσδιορισμούς με τις ακόλουθες μορφές:

α. επίρρημα: …………………………………………… β. επιρρηματική μετοχή: ……………………………………………  γ. δευτερεύουσα πρόταση: …………………………………………… δ. προθετικό σύνολο: …………………………………………… ε. ουσιαστικό: ……………………………………………  στ. επίρρημα + προθετικό σύνολο:………………………………………………………..

ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Οι παράγραφοι και οι προτάσεις ενός κειμένου συνδέονται:
α. με τη χρήση συνδετικών λέξεων που δηλώνουν αντίθεση (π.χ. όμως), αιτιολόγηση (π.χ. γιατί) κτλ.
β. με τη χρήση συνδετικών φράσεων όπως: ο κυριότερος παράγοντας, μία από τις σημαντικότερες αιτίες κτλ.
γ. με έμμεση αναφορά στην προηγούμενη παράγραφο ή περίοδο η οποία γίνεται με:
• επανάληψη της τελευταίας ιδέας της παραγράφου ή της περιόδου
• επανάληψη του κεντρικού νοήματος της προηγούμενης παραγράφου ή της προηγούμενης περιόδου
• επανάληψη μιας λέξης ή φράσης της προηγούμενης παραγράφου ή περιόδου.
δ. με ερώτηση.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΙΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ:https://filologikaek.blogspot.com/2021/03/blog-post.html

Η ΜΕΤΟΧΗ

Μετοχή έχουν: 1)Ο ενεστώτας στην ενεργητική φωνή με κατάληξη -οντας (π.χ. τρέχοντας) όταν αυτή τονίζεται στην προπαραλήγουσα και -ώντας (π.χ. γεννώντας) όταν τονίζεται στην παραλήγουσα.2)Ο ενεστώτας σπανιότερα στην παθητική φωνή με καταλήξεις -όμενος, -η, -ο (π.χ. αναπτυσσόμενες), αλλά και -ούμενος, -η, -ο (π.χ. μιμούμενος) και -άμενος, -η, -ο (π.χ. τρεμάμενος).3)Ο παρακείμενος στην παθητική φωνή με κατάληξη -μένος, -η, -ο (π.χ. χαμένοι).Η ενεργητική μετοχή είναι άκλιτη, ενώ οι παθητικές είναι κλιτές, έχουν τρία γένη και δύο αριθμούς. Η μετοχή χρησιμοποιείται: α)με επιθετική σημασία, δηλαδή όπως κάθε επίθετο, και λέγεται επιθετική μετοχή. Επιθετικές είναι οι μετοχές της παθητικής φωνής. β) με επιρρηματική σημασία, δηλαδή δηλώνει τρόπο, χρόνο, αιτία, υπόθεση και εναντίωση και λέγεται επιρρηματική μετοχή. Επιρρηματική είναι η μετοχή του ενεργητικού ενεστώτα. π.χ. Μπαίνοντας (χρόνο) στο σπίτι χτύπησε το τηλέφωνο . Αγοράζοντας(υπόθεση) αυτό το σπίτι θα έχεις δικό σου γραφείο. Ήταν πολύ λυπημένος.(κατηγορούμενο)

ΑΣΚΗΣΗ: Αφού ακούσετε το τραγούδι του μουσικού συγκροτήματος Πυξ Λαξ, πάρτε την α΄ στροφή και γράψτε για κάθε ρήμα τη μετοχή του ενεργητικού ενεστώτα και του παθητικού παρακειμένου. • Σημειώστε δίπλα της αν λειτουργεί ως επίθετο ή ως επίρρημα. https://youtu.be/0Y7OUTfDmzU?si=c7a9d3Cuaa-4x75G

Ρήμα	Μετοχή ενεστώτα	Μετοχή παρακειμένου

Μοναξιά μου όλα…

Στις άδειες πόλεις που γυρνάς

εικόνες σε ξοδεύουν

αδύναμος να προσκυνάς

αυτούς που σε ληστεύουν.                

 

ΟΛΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ