"Η ομορφιά δεν είναι το παν",Αρχαία Α΄ Γυμνασίου, Ασκήσεις λεξιλογικές ,ετυμολογικές ,γραμματικές

"Η ομορφιά δεν είναι το παν", Ενότητα 6η ,Αρχαία Α΄ Γυμνασίου, Ασκήσεις λεξιλογικές, ετυμολογικές ,γραμματικές

Αρχαία  Α΄ Γυμνασίου, Ενότητα 6η, Ασκήσεις

1)Αναζητήστε  τις αρχαίες λέξεις του κειμένου της ενότητας 6 που αντιστοιχούν στις παρακάτω παράγωγες  νεοελληνικές λέξεις (http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2244/Archaia-Elliniki-Glossa_A-Gymnasiou_html-empl/index06.html ) :

Νέα ελληνικά	Αρχαία ελληνικά
πότης
προσεκτικός
έπαινος
κόσμημα
άψογος
ορμητικός
προδοσία

 

2)Από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου 6 να βρείτε μία παράγωγη για την καθεμία στα νέα ελληνικά:

Αρχαία ελληνικά	Νέα ελληνικά
θέρους
φέρειν
μαθὼν
τὰ σῲζοντα
τὰ προδόντα

 3)ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 6:

τὸ πῶμα = το ποτό.

τὸ πόμα = το ποτό.

ὁ πότος = το συμπόσιο, το φαγοπότι.

ὁ ποτισμός =  το πότισμα.

ὁ ὑδροπότης = αυτός που πίνει νερό.

τὸ ποτόν (-ό) = α. οτιδήποτε πίνεται (κυρίως οινοπνευματώδες).

β. η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών.

ὁ πότης = πρόσωπο που συνηθίζει να πίνει μεγάλες ποσότητες

οινοπνευματωδών ποτών.

τὸ ποτήριον (-ι) = μικρό σκεύος, κυρίως γυάλινο, με το οποίο πίνουμε.

πόσιμος [στην α.ε. κυρίως πότιμος= κατάλληλος να τον πιεις.

ἡ πόσις (-η) = το να πίνει κανείς.

ποτίζω = α. ρίχνω νερό σε φυτό. β. (μτφ.) γεμίζω, διαποτίζω.

τὸ πότισμα = η παροχή νερού σε φυτό ή ζώο.

καταπίνω = α. κατεβάζω (ποτό ή τροφή) από το στόμα στο στομάχι. β. (μτφ.)

αποδέχομαι παθητικά, χωρίς αντίρρηση.

ἡ κατάποσις (-η) = η προώθηση τροφής από το στόμα στο στομάχι.

προπίνω = πίνω πρώτος ή στην υγεία κάποιου.

ἡ πρόποσις (-η) = ο λόγος που απευθύνει κάποιος εις υγείαν ή προς τιμήν άλλου, σηκώνοντας ταυτόχρονα το ποτήρι του.

ὁ συμπότης = αυτός που πίνει ποτό μαζί με άλλους.

τὸ συμπόσιον (-ιο) = α. (κυρίως στην αρχαιότητα) συνεστίαση με φαγητό και

ποτά. β. συνάντηση ειδικών αφιερωμένη σε ορισμένο θέμα.

ἡ ἄμπωτις (-η) = η υποχώρηση του νερού της θάλασσας κατά την παλίρροια.

ἡ ὑδροποσία = η πόση νερού.

ὁ οἰνοπότης = ο καταναλωτής κρασιού

ἡ οἰνοποσία = η κατανάλωση κρασιού

ἡδύποτος = ο γλυκόπιοτος.

πιόμα = α. η πόση. β. το ποτό, ιδίως το αλκοολούχο.

πιωμένος = μεθυσμένος.

ποτοποιός = ο παρασκευαστής ποτών.

ποτοαπαγόρευση = η απαγόρευση της πώλησης και κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών (στις Η.Π.Α. κατά την περίοδο 1919-30).

το ηδύποτο = γλυκό αλκοολούχο ποτό

ΑΣΚΗΣΗ

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με την κατάλληλη λέξη από τον λεξιλογικό πίνακα:

α. Ο πατέρας της νύφης έκανε την …………………   : «Στην υγειά των νεόνυμφων!».

β. Διοργανώθηκε τον Φεβρουάριο διεθνές επιστημονικό …………………….με θέμα την αρχαία ελληνική ποίηση.

γ. Απαγορεύεται η………………………. πριν από την οδήγηση αυτοκινήτου.

δ. Το καλοκαίρι είναι απαραίτητο για τον κήπο το καθημερινό …………………

ε .Πνίγηκε από  την…………………… νερού κατά τη διάρκεια της κολύμβησης .

στ. Πάντα προτιμά αυτό το………………… ,γιατί είναι ελαφρύ και δεν τη ζαλίζει.

ζ. Θα πιω και αυτό το πικρό…………… (μεταφορά)

4)Ουσιαστικά παράγωγα από ρήματα:

Να γράψετε τι δηλώνουν τα παρακάτω ουσιαστικά της αρχαίας ελληνικής τοποθετώντας τα στην κατάλληλη στήλη του πίνακα (μελετήστε τις σελίδες 48-49 του σχολικού βιβλίου) και να σημειώσετε το ρήμα από το οποίο προέρχονται:τροφός, στροφή, ποίημα  ,τοκετός  κλητήρ, κλίσις, χαρά, γραμμή, φυγάς.

       

Πρόσωπο που ενεργεί	Ενέργεια,κατάσταση	Αποτέλεσμα ενέργειας	Ρήμα	ρήμα

5)Να γράψετε τα παρακάτω ουσιαστικά της α΄ κλίσης στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού και στην κλητική του ενικού:

		Κλητική ενικού
φυγὴν
κυνηγέται
κριτὴς
τῆς βοηθείας
τῆς γλώσσης
νομοθετῶν
μανδύαις
ἀρετή
τούςνεανίας
τοῖς κριταῖς

6)Να κλίνετε προφορικά στην τάξη και στη συνέχεια γραπτά στο τετράδιό σας τα παρακάτω ουσιαστικά:

ἡ λίμνη, ὁ κριτής, ὁ στρατιώτης, ἡ  απορία, ἡ χώρα   ἡ παρασκευή, ἡ  βασίλισσα.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 6